Kardiyoloji uzmanı Prof. Dr. Hakan Karpuz, gribin özellikle 65 yaş üstündeki hastalarda kalp krizi geçirme riskini 10 kat kadar artırabildiğini söyle
Kalp krizi geçirenlerin yaklaşık üçte birinin kısa bir süre önce grip atlattığı düşünülüyor. Peki grip virüsü ne yapıyor da kalp krizine yol açıyor?
Karpuz şöyle açıkladı: “Grip virüsü kanın yapışkanlığını veya pıhtılaşmasını artırıyor. Pıhtılaşma ise vücudun bağışıklık tepkisinden kaynaklanan iltihaplanmayla birlikte damarlardaki yağlı plakları zayıflatabilir. Plağın yırtılmasıyla da kan pıhtısı oluşarak kalp krizine neden olabiliyor.”
Aşı kalp ve damar sağlığını da koruyor
Dahası grip aşısının kalp krizlerine karşı koruma sağladığını gösteren çok sayıda kanıt bulunuyor.
Karpuz, “Aşının kardiyovasküler olayları yüzde 26-53, ölümlerini ise yüzde 56 oranında azalttığı gösterildi” dedi.
İdeal zaman ekim-kasım
Grip aşısını yaptırmak için en ideal zaman virüsün henüz dolaşmaya başlamadığı ekim-kasım ayları. Hastalığı geçirmek bağışıklık hafızası oluşturmuyor. Kaldı ki çok sayıda grip virüsü var. Aşılar en fazla dolaşımda olan ve salgın yapan dört virüse karşı etkili. Sezon boyunca da koruyor.
Covid-19 pandemindeki önlemler nedeniyle grip sezonları da daha hafif geçirildi. Maske takmak, kalabalıktan sakınmak grip gibi solunum yoluyla bulaşan diğer hastalıklardan da korudu. Ancak bu yıl gripte belirgin bir artış var.
Karpuz hastalığın her zamankinden daha güçlü bir şekilde geri geldiğini söyledi: “Hastalığın bu güçlü geri dönüşü ve yol açtığı tehlike, gribe karşı aşılanmayı çok daha önemli hale getiriyor. Bu yıl mevsimsel grip, rhinovirüs ve Covid-19’un değişik varyantlarıyla birlikte daha da büyük bir tehdit oluşturmaya devam edecek. Aşı gripten (özellikle komplikasyonlarından) korunmanın en etkili ve basit yolu.”
Neden her yıl aşı olmak zorundayız?
Grip hastalığının geçirilmesiyle veya aşılamayla oluşan bağışıklık, virüsün yapısının sürekli değişmesi nedeniyle kalıcı değil. Aşılanan veya hastalığı geçirenler, bir sonraki grip mevsiminde hastalığa tekrar yakalanabilir. Ayrıca, virüsün yapısı değiştiği için takip verilerinden elde edilen bilgilere göre aşı içeriği her yıl yenileniyor. Bu nedenle mevsimsel gripten korunmak için her yıl aşılanmak gerekiyor.
Grip her yıl ekim ayında başlıyor. Aralıkta artıp nisan-mayısı kapsayan dönemde sık görülüyor. Bu nedenle grip aşısının hastalıkla karşılaşmadan, her yıl ekim ayında yaptırılması gerekiyor. Ancak özellikle risk grubundakiler daha önce yaptırmadıysa şubata kadar aşıyı yaptırabilir.
Karpuz, “Mart ayında aşı yapılsa bile devam eden salgınlardan korunmak mümkün. Hastalığı geçirmiş olsanız bile hem kendinizi hem de sevdiklerinizi gripten korumak için aşıyı altı ay üstü tüm bireylere uygulamak salgınından toplumu koruyabilir” dedi.
SGK karşılıyor
Grip aşısı aşağıda belirtilen durumlarda SGK tarafından karşılanıyor:
- 65 yaş ve üzerindekiler,
- Yaşlı bakımevi ve huzurevinde kalanlar
- Gebeliğin ikinci veya üçüncü üç ayındakiler
- Astım dahil kronik akciğer ve kalp-damar sistemi hastalığı olanlar
- Diyabet dahil herhangi bir kronik metabolik hastalığı bulunanlar
- Kronik böbrek yetmezliği olanlar
- Kan hastalığı (hemoglobinopatisi vb.) olanlar
- Bağışıklık sistemi yetmezliği olan veya bağışıklığı baskılayan tedavi alanlar
- 6 ay-18 yaş arasında olan ve uzun süreli aspirin (asetil salisilik asit) tedavisi alan çocuk ve ergenler
Grip aşısı hasta etmez!
Ülkemizde dört ayrı influenza virus tipi içeren dört valan inaktive (cansız) grip aşısı bulunuyor. Bu aşı ölü aşı olduğundan kesinlikle grip hastalığına yol açmaz. Riskli gruplara, hastanelerin aşı birimlerinde veya aile sağlığı merkezlerinde yapılıyor.
Grip aşısının ciddi yan etki yapma olasılığı diğer aşılardan farksız. Aşının erişkinlerde görülen en sık yan etkisi, enjeksiyon yerinde ağrı ve hassasiyet. Bu şikayetler de bir-iki gün içinde kayboluyor. Aşıya bağlı ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, halsizlik gibi sistemik belirtiler diğer aşılardan veya ilaç içermeyen (plasebo) bir enjeksiyondan fazla değil. Felç, kısırlığa da neden olmuyor, gebelerde de güvenle yapılabiliyor.